Filosoferende
Maak uw keuze
Populismen
Wachtkamerverhaal
De kul van Kieser
Verliezerspijn versus winnaarspijn
De schouder:visie Ann Cools versus mijn visie
Populismen
Kranten
, tijdschriften en literatuur lezende , roept bij mij - zijnde manueel
therapeut/ therapeut Humane Bewegingsfunctionaliteit een gevoel op van: waar
gaan we naar toe met de vakvisie van het behandelen van klachten van de
handelende/ functionerende mens?
Aan de hand van een visie over de van "nature" bewegende mens wil ik
pogen een uitgangspunt te schetsen van waar uit de therapie kan - moet volgen;
immers indien je een "mechanisme" wilt herstellen- herijken , dan
moet je de wezenlijke basiseigenschappen van het systeem kennen.
Verwijzend
naar auteurs zoals Buytendijk, Bernstein, Edelman , Van Dieën, Otten en De
Graaf- Verberk valt te concluderen, dat natuurlijk bewegen zich kenmerkt door :
Een
gerichte zinvolle verrichting, een doelgerichte aan de situatie aangepaste
handeling ,een wisselwerking tussen individu en milieu , het gaat niet zozeer
om de beweging als zodanig , maar om de ZICH bewegende mens.
Deze
karakteristieken zie je in de hedendaagse "hypes " niet terug.
De hypes - [fysio]fitness vooral- hanteren merendeels
lichaamsvreemde oefeningen, die weinig of niets te maken hebben met
bovengenoemde stelling.
Er wordt oefenstof aangereikt, die niets van doen heeft met de te verrichten
handelingen in dagelijks leven of sport.
Dit soort oefeningen zijn m.i. dubieus voor patiënten met
bewegingsapparaatklachten[ aanvulling volgt]
Een recent onderzoek van Van Vliet toonde , dat
zwemmers niet harder gaan zwemmen na krachttraining, de energie en tijd kan
beter besteed worden aan de handeling waar het om gaat t.w. zwemmen !
Preek
ik dan een verhaal van inactief worden ?
Natuurlijk
niet, daar we spreken van een bewegingsapparaat!
Bekend zijn de voorbeelden , dat bij- gedwongen- inactiviteit middels bedrust
alle weefsels aan kwaliteit inboeten.
Sedert het begin van de ruimtevaart is bekend, dat ruimtevaarders na 24 uur
extra kalk uitplassen als zijnde een reactie op de gewichtsloosheid.
Ik preek een verhaal, waarbij bewegen zich kan uiten zoals hierboven
beschreven.
Dat betekent derhalve bewegen, waarbij het gehele bewegingsapparaat[ mooier is handelingsapparaat]
in al zijn functies in interactie is en opgaat in het functioneren.
Dat kan beteken :lekker fietsen, wandelen, zwemmen, badminton, schaatsen en
bezig zijn.
Indien U niet gecharmeerd bent van bovengenoemde activiteiten, dan kan de
ISMAKOGIE een oefenmethode zijn waar U via rustige oefeningen leert c.q.
ervaart hoe U in het dagelijkse leven de individuele houding in
"balans" houdt.
Zoals
Delgrange in de 19e eeuw stelde: La function fait l`organe.
Door variabel, integraal functioneel te bewegen leg je een breed fundament voor
weefselkwaliteit; een fundament in het verlengde van de eigenschappen van het
humane bewegingsapparaat.
Een
publicatie van de VU te Amsterdam [+/- 1990]stelde reeds: dagelijks een half
uur "door"fietsen of "door"wandelen geeft een behoorlijke
basisconditie.
Regelmatig variabel bewegen is wenselijk voor ons lijf; op deze wijze doet het
lijf een brede bewegingservaring op .
De "brede "ervaring is zo wezenlijk daar ons handelen zo ultiem
complex is ;we hebben van doen met een eindeloze asymmetrie van de
gewrichten;eindeloze variaties op uitvoeringen van bewegingen, denkende aan
lopen op zand, op straat,op gewone schoenen, op sportschoenen etc.
Naast deze fysieke aspecten wordt ons handelen permanent gekleurd en bepaald
door het gegeven hoe we ons voelen in vergelijk met de waardebelevingen , die
we hebben opgebouwd in het leven.[ somber gestemd wandelen of blij gestemd
wandelen].
Door
een diversiteit aan factoren is een lichaam soms niet in staat evenwichtig te
functioneren.
Gestoorde randvoorwaarden[ optimale individuele lenigheid/ stabiliteit en
optimale individuele lichamelijkheid]staan dan mooi centrisch bewegen in de
weg.
Het fenomeen randvoorwaarden is voor mij een kernbegrip bij het behandelen van
patiënten met klachten.
Indien de randvoorwaarden niet harmoniëren, dan ontstaat een circuit van
ontspoorde gewrichtsfuncties en pijnlijk aangestuurde lijfelijkheid.
Indien we met deze uitgangspunten gaan trainen e.d. dan is het middel erger dan
de kwaal ; een disfunctionerend lijf handelt disfunctionerend b.v. evenwichtsreacties worden in een disfunctionerende
sfeer uitgevoerd en een negatieve spiraal bestendigt zich.
Binnen
mijn therapievisie betekent dit: optimale lijfelijkheid , optimale
functionaliteit van de bewegingsketens nastreven, aangevuld met toegespitste
bewegingsadviezen ten einde het stereotype bewegingsgedrag te evenwichtigen.
Een uitgesproken appèl wordt gedaan op de eigen
verantwoordelijk t.a.v. lijf en leden.
Wachtkamerverhaal
De Humane
Bewegingsfunctionaliteit (De Graaf/Verberk) belicht.
De
ontwikkeling van mens en dier gaat letterlijk met vallen en opstaan. In onze
groei en opgroeien doen we een schat aan ervaringen op , waaraan we waarden koppelen.Een hete kachel betekent oppassen voor een kind ,
evenals het feit, dat lopen op zand anders ervaren wordt dan lopen op gras.
Deze waardebelevingen bepalen ons geautomatiseerde handelen.
Ons handelen gaat vanzelf , we voelen ons lijf niet en de gerichtheid is op het
doel van ons bewegen.
Als praktisch voorbeeld valt te denken aan "lekker" fietsen, waarbij
de tijd voorbij vliegt.
Optimaal bewegen ontwikkelt zich vanuit een veilige , pijnvrije voedingsbodem.
Echter, bij storingen van het bewegingsapparaat - met of zonder pijn -
enerzijds en klimaatsverslechtering van psycho- sociale aard (=onveiligheid)
anderzijds kan de ontwikkeling van de zgn. excentrische positionaliteit (
afgekort e.p.)zich ontwikkelen.
Dit proces is de kern van de Humane Bewegingsfunctionaliteit.( afgekort HBF).
De
e.p. kenmerkt zich door een controleren, sturen van houding en beweging o.i.v. pijn en onveiligheid.
Het bewegen raakt verstard en houterig.
Tevens zal het "voorwaarden scheppen" tot bewegen in een negatieve
spiraal belanden.( bedoeld wordt:pijnlijk bewegingsgedrag roept b.v. pijnlijk aangestuurde evenwichtsreacties
op;aftasten[letterlijken/of figuurlijk] van de omgeving wordt op een pijnlijke
wijze uitgevoerd.)
De voorwaarden tot het aaien van een cavia( = bewegen) zijn natuurlijk anders
dan het dragen van een zware koffer.
De fysieke uitwerking van de e.p. lijkt op het tillen van een zware koffer t.w.
schrap zetten, opletten en een algehele drukverhoging door het persen.
De e.p.van het handelen gebeurt veelal
geautomatiseerd en onopgemerkt.
Het actie/reactie mechanisme leidt tot een veralgemenisering van de
controlefunctie.
Het controleren wordt norm!
Hoe en wanneer gaat
het mis ?
Twee
processen van klachtenontwikkeling wil ik aanstippen en nadien komt de
eventuele therapie ter sprake.
1.
Vanuit het
orthopedische standpunt beschouwd hebben we dagelijks het gevecht om ons
lichaam in balans te houden en zo goed en efficiënt mogelijk te gebruiken ten
einde in zijn algemeenheid optimaal te functioneren.
Dat dit niet altijd goed gaat moge duidelijk zijn.
Eenzijdigheid, overbelasting, traumata en zgn. aangeboren afwijkingen scheppen
situaties, zodat het bewegingsapparaat meer moet presteren dan mogelijk/
wenselijk is.
De overbelastende invloeden resulteren uiteindelijk in pijn en afweerspanning
in de weefsels alom.
De ketting en het tandwiel van de fiets zijn een mooi voorbeeld: indien te
strak gespannen ,gaat fietsen gepaard met wrikken,kraken en zwaarder trappen.
Verwijzend naar de inleiding veroorzaakt pijn een sturen, controleren en
bedachtzaam handelen.
Het vanzelfsprekende bewegen gericht op het te verrichten handelingsdoel wordt
ondermijnd.
2.
Naast een achtergrond
van fysieke overbelasting onderscheiden we tevens een klachtenontwikkeling op
basis van een psychosomatisch proces.
Bij psychosomatiek doelen we op het feit dat de lichamelijkheid bepaald wordt
door de wijze waarop we als mens in de wereld staan of beter/anders gezegd de
wereld ervaren.
Met psychosomatiek bedoelen we niet de vaak verwoorde en onjuiste opvatting,
dat de klachten eigenlijk "psychisch" zijn en dat het lichaam
eigenlijk niets of niet veel mankeert.
Onveiligheid , psychosociale frustratie kan aanleiding zijn voor een
psychosomatische klacht.
Ook nu speelt een proces - zonder opzet, zonder dat U `t merkt -, dat zich gaat
ontwikkelen tot voorbij uw lichamelijke tolerantie , met als gevolg pijn aan
den lijve.
Het genoemde proces is een proces van controle en sturing.
De therapie.
Binnen
de therapie beogen we middels aanraking een verandering in de lijfelijkheid
teweeg te brengen.
De aanraking is niet sturend, niet dwingend en kan per weefsel en per klacht
variabel zijn.
Elke aanrakingsprikkel resulteert in een "wat is dat " reactie.
Deze reactie is wezenlijk voor de weefsels , ten einde te toetsen of er sprake
is van b.v. beschadiging, gevaar of nut middels de
prikkel.
De verworven waarde belevingen geven kleuring aan het toetsen.
Door de aanraking betekenisloos te houden , proberen we `t lijf de mogelijkheid
aan te bieden om op zijn eigen oorspronkelijke wijze weer te gaan functioneren.
Het voelen van de aanraking en het instellen op de aanraking wordt een voelen
en instellen door het lichaam zelf i.p.v. een bewust aandachtig voelen.
Grensoverschrijding, te hoog grijpen en verstandelijk beïnvloeden zullen
wellicht onveiligheid, gevoel voor onvermogen of pijn oproepen.
Het slecht functionerende lijf zal dan opnieuw het platgetrapte doodlopende
weggetje bewandelen en de klacht bevestigen.
Bij
voorbeeld 1 is veelal de wervelkolom als aangrijpingspunt.
Het gewrichtssysteem geven we de mogelijkheid te zoeken naar een andere
weefselinstelling, dan die instelling , die ontstond o.i.v.
de klacht.
Derhalve o.i.v. de aanraking/ lichte druk zoekt het
weefsel zelf naar de oorspronkelijkheid en vermogen om spontaan en ongestuurd
te kunnen bewegen.
Bij
voorbeeld 2 verloopt de behandeling ten dele gelijkvormig.
Aanvankelijk raak ik de wervelkolom aan middels een lichte druk.
Naderhand richt de aanraking zich b.v. op de kuit of
achterkant bovenbeenspieren.
Ook nu weer is de grondgedachte om de weefsels o.i.v.
aanraking zelf naar een oorspronkelijk , individueel functioneren te laten
speuren.
Indien dit lukt, dan hebben een antwoord om een heksenkring van sturen,
controleren bij pijn en onveiligheid te veranderen.
Citaat van Jaap van Zweden[orkestmeester]:
"IK
DENK NIET ALS IK SPEEL. DAN SPEEL IK !! "
De kul van Kieser
Geachte
redactie,
Titel
: fitless
In
Arts en Auto nr. 8 2006 brengt U een interview met Dhr. Kieser
betreffende een visie op krachttraining.
Via
een aantal punten wil ik tegengas geven aan de grootste hype van deze tijd.
Verwijzend naar auteurs zoals Buytendijk, Bernstein, Edelman , Van Dieën, Otten
en De Graaf- Verberk valt te concluderen, dat natuurlijk bewegen zich kenmerkt
door :
Een
gerichte zinvolle verrichting, een doelgerichte aan de situatie aangepaste
handeling ,een wisselwerking tussen individu en milieu , het gaat niet zozeer
om de beweging als zodanig , maar om de ZICH bewegende mens.
Deze
karakteristieken zie je in de hedendaagse "hypes " niet terug.
De hypes - [fysio]fitness vooral - hanteren
merendeels lichaamsvreemde oefeningen, die weinig of niets te maken hebben met
bovengenoemde stelling.
Er wordt oefenstof aangereikt, die niets van doen heeft met de te verrichten
handelingen in dagelijks leven of sport.
Vanuit hedendaagse internationale literatuur blijkt , dat juist de intrinsieke
spieren van de wervelkolom disfunctioneren bij klachten van het
bewegingsapparaat.
Juist deze spiergroepen zorgen voor het coördinerende vermogen tijdens het
bewegen; het bewegen kent een dermate complexheid qua intentionaliteit zodat
geïsoleerd oefenen in een krachthonk een irrationele vorm van trainen is.
Van Basten [ ex profvoetballer] zei ooit in een tv-programma bij Barend en Van
Dorp:
“ ik heb een goede wandelconditie; een goede golfconditie maar een slechte
voetbalconditie !! “
Hier
zie je de essentie van het misverstand bij fitness :
je traint bewegingen , die geen fluit van doen hebben met het doel van de
training t.w. beter gaan zwemmen of beter gaan functioneren als postbode.
Een recent onderzoek van Van Vliet toonde , dat
zwemmers niet harder gaan zwemmen na krachttraining; de energie en tijd kan
beter besteed worden aan de handeling waar het om gaat t.w. zwemmen !
Het
is duidelijk , dat patiënten met een acute spit altijd via een sukkelige
beweging onderuit gaan , zoals een deur op slot doen ; een Achillespees ruptuur
kent ook veelal een achtergrond van een simpele onschuldige beweging.
Dus niets van doen met te weinig kracht maar een tekort schietende timing.
Preek
ik dan een verhaal van inactief worden ?
Natuurlijk niet, daar we spreken van een bewegingsapparaat!
Bekend zijn de voorbeelden , dat bij- gedwongen- inactiviteit middels bedrust
alle weefsels aan kwaliteit inboeten.
Sinds het begin van de ruimtevaart is bekend, dat ruimtevaarders na 24 uur
extra kalk uitplassen als zijnde een reactie op de gewichtsloosheid.
Ik preek een verhaal, waarbij bewegen zich kan uiten zoals hierboven
beschreven.
Dat betekent derhalve bewegen, waarbij het gehele bewegingsapparaat[ mooier is
handelingsapparaat] in al zijn functies in interactie is en opgaat in het
functioneren.
Dat kan betekenen :lekker fietsen, wandelen, zwemmen, badminton spelen,
schaatsen en bezig zijn.
Indien U niet gecharmeerd bent van bovengenoemde activiteiten, dan kan de
ISMAKOGIE een oefenmethode zijn waar U via rustige oefeningen leert c.q.
ervaart hoe U in het dagelijkse leven de individuele houding in
"balans" houdt.
Krachttraining verpaupert de souplesse c.q. timing en is niet taakspecifiek ,
op grond hiervan stel ik , dat we beter kunnen spreken van fitless en graag verwijs ik naar de uitspraak van de
bewegingswetenschapper Tamboer :
Wat
is kwalijker voor de mens : bewegingsarmoede of armoedig bewegen !?
Brummen
20-05-06
Verliezerspijn
versus winnaarspijn
De
hoofdrolspelers van dit verhaal zijn 2 Olympische schaatsers en een
cocommentator van de NOS.
De
locatie is de Oval Lingotto
kunstijsbaan in Turijn , ten tijde van de Olympiade van Turijn( 2006)
Op het programma staat een 1500 meter rit en de wedstrijd gaat om het
eremetaal.
Gevoeglijk kunnen we aannemen , dat beide atleten over een puike
schaatsconditie beschikken en een navenant goede Olympische winnaars
mentaliteit .
De rit verloopt volgens een minutieus uitgedokterd schema van de beide
betrokken coaches.
Bij het uitkomen van de laatste bocht liggen de rijders op gelijke hoogte en er
ontwikkelt zich een adembenemend verloop van de wedstrijd.
Op de finishlijn is het verschil minimaal.
In tijd en centimeters amper uit te drukken maar wel waar te nemen in het
winnen/ verliezen gedrag!
Beide rijders zijn tot hun uiterste kunnen gegaan; ze hebben hun benen in de
verzuring gestort; de monden wagenwijd open voor een maximale zuurstof inname.
Direct na het passeren van de finishlijn kijken ze naar het scorebord.
Het tijdsverschil is minimaal, maar voldoende om een winnaar te bepalen.
Bij dit minimale tijdsverschil zien we een maximaal reactieverschil in
lichaamstaal!
De winnaar -GOUD!!- heft zijn armen, juicht, maakt dolgelukkige
wildemansgebaren en kan desnoods nog een rondje schaatsen ondanks het feit ,
dat hij enkele tellen terug totaal verzuurd was en paars van de ademnood.
De verliezer en bezitter van de slechtste plaats - 2 e - maakt tegengestelde
reacties door.
Zijn spankracht is weg, hij steunt met de handen op de knieën en gaat ras op
zoek naar een bankje alwaar hij minutenlang een begin maakt met zijn
fysiologisch herstel.
Alles doet `m pijn in de zin van pijnlijke verzuurde / beschadigde weefsels en
de pijn van het verlies.
De winnaar kent dit pijn/beschadigings gevoel in het
geheel niet; hij juicht en brengt de cocommentator tot de spontane uitspraak:
"de
winnaar voelt de pijn anders!"
Pijn-
en beschadigingsreacties worden schijnbaar
gemakkelijk weggemoffeld door ons zenuwstelsel indien deze reactie wordt
uitgelokt door de situatie.
Moeten we binnen de therapie eraan werken , dat we winnaars maken in plaats van
moeilijk doen over weefselkwaliteiten , mobiliteit en kracht van een locale
spiergroep ??
Wie
`t weet mag `t zeggen ...
december
2006